Dự thảo luật PCCC và CNCH mới nhất | Các nội dung bổ sung

Dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và Cứu nạn, cứu hộ (CNCH) năm 2024 vừa được Quốc hội Việt Nam công bố đã mang đến nhiều điểm mới đáng chú ý. Luật không chỉ đáp ứng nhu cầu quản lý an toàn phòng cháy, chữa cháy trong bối cảnh đô thị hóa, mà còn củng cố vai trò của công tác CNCH trong các tình huống khẩn cấp. Bài viết này tổng hợp các nội dung bổ sung quan trọng nhất trong dự thảo luật PCCC và CNCH mới nhất, nhằm giúp các tổ chức, cá nhân nắm rõ những thay đổi cần thiết.

Phạm vi điều chỉnh mở rộng và các khái niệm mới

Dự thảo đã cụ thể hóa phạm vi điều chỉnh, đồng thời bổ sung các thuật ngữ mới nhằm làm rõ nội dung pháp luật. Một số định nghĩa quan trọng gồm:

• Cháy: Là phản ứng hóa học có tỏa nhiệt, phát ra ánh sáng hoặc khói, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng.
• Cứu nạn: Hoạt động cứu người trong các vụ cháy, tai nạn, sự cố.
• Cứu hộ: Hoạt động cứu phương tiện, tài sản thoát khỏi nguy hiểm.

Ngoài ra, dự thảo còn đưa ra khái niệm về cơ sở dữ liệu PCCC, đảm bảo tích hợp với cơ sở dữ liệu quốc gia để tăng hiệu quả quản lý.

Bổ sung 5 nhóm nội dung chính

Dự thảo tập trung điều chỉnh, bổ sung 5 nhóm nội dung mới, chưa được quy định trong Luật hiện hành:

• Quy định về thẩm quyền và trách nhiệm: Giao rõ trách nhiệm kiểm tra, thẩm định thiết kế PCCC đối với các công trình, cơ sở và phương tiện giao thông. Đặc biệt, các công trình không bảo đảm tiêu chuẩn PCCC trước đây sẽ được phân loại và áp dụng các giải pháp kỹ thuật an toàn phù hợp .
• Xử lý cơ sở không bảo đảm yêu cầu PCCC: UBND cấp tỉnh có trách nhiệm lập danh sách các cơ sở không đạt tiêu chuẩn để áp dụng biện pháp khắc phục hoặc xử lý theo quy định .
• Công tác quản lý điện trong sản xuất và sinh hoạt: Các cơ quan quản lý Nhà nước về điện được giao nhiệm vụ hướng dẫn, kiểm tra việc đảm bảo an toàn trong lắp đặt, sử dụng điện .
• Tăng cường đào tạo và xã hội hóa PCCC: Dự thảo nhấn mạnh vai trò của cộng đồng, doanh nghiệp trong đầu tư, nghiên cứu, phát triển hệ thống PCCC và CNCH .
• Hợp tác quốc tế: Đẩy mạnh ứng dụng tiêu chuẩn quốc tế và phối hợp với các tổ chức nước ngoài nhằm nâng cao hiệu quả công tác

1. Yêu cầu mới về quy hoạch và xây dựng hạ tầng

Dự thảo Luật nhấn mạnh vai trò của PCCC ngay từ giai đoạn quy hoạch đô thị và thiết kế công trình:

• Quy hoạch đô thị và nông thôn: Phải bố trí nguồn nước chữa cháy, hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động chữa cháy, cứu nạn.
• Xây dựng công trình: Các thiết kế phải đảm bảo khoảng cách phòng cháy, lối thoát hiểm và hệ thống chữa cháy đạt tiêu chuẩn.
• Phương tiện giao thông: Các phương tiện vận tải hành khách hoặc hàng hóa nguy hiểm phải có giải pháp thiết kế đảm bảo phòng cháy và chống cháy lan.

2. Tăng cường vai trò và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân

Dự thảo yêu cầu rõ ràng trách nhiệm của từng đối tượng trong công tác PCCC và CNCH:

• Cơ quan, tổ chức: Phải xây dựng nội quy, trang bị phương tiện chữa cháy và tổ chức lực lượng PCCC tại chỗ.
• Chủ phương tiện giao thông: Phải duy trì phương tiện ở trạng thái an toàn, trang bị đầy đủ thiết bị phòng cháy.
• Người dân: Có trách nhiệm tham gia vào các đội PCCC cơ sở hoặc hỗ trợ khi được huy động.

Đặc biệt, các hộ gia đình tại khu vực không có hạ tầng chữa cháy phù hợp phải trang bị bình chữa cháy và thiết bị truyền tin báo cháy theo lộ trình Chính phủ quy định.

3. Chế tài xử lý nghiêm minh

Dự thảo Luật đưa ra danh sách các hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm:

• Báo cháy giả, gây ảnh hưởng đến lực lượng chức năng.
• Sản xuất, kinh doanh phương tiện, thiết bị phòng cháy không đạt tiêu chuẩn.
• Lấn chiếm lối thoát hiểm, ngăn cản hoạt động chữa cháy.

Các hành vi vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm minh nhằm răn đe và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

4. Chính sách nhà nước khuyến khích và hợp tác quốc tế

Dự thảo cũng thể hiện tầm nhìn chiến lược của Nhà nước trong việc:

• Khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại vào công tác PCCC và CNCH.
• Mở rộng hợp tác quốc tế trong đào tạo, diễn tập và chuyển giao công nghệ.
• Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phòng cháy và chữa cháy đồng bộ.

5. Thẩm quyền và trách nhiệm mới trong tổ chức cứu nạn, cứu hộ

Lần đầu tiên, dự thảo quy định cụ thể về:

• Thẩm quyền chỉ huy chữa cháy: Người đứng đầu lực lượng Công an hoặc người chỉ huy tại hiện trường được quyền ra lệnh huy động phương tiện, lực lượng và tài sản để phục vụ chữa cháy.
• Cứu nạn, cứu hộ trong tình huống khẩn cấp: Các lực lượng chức năng phải chủ động phối hợp để ứng phó với thiên tai, dịch bệnh, thảm họa.

Các nội dung khác đáng chú ý

Một số điểm nổi bật khác trong dự thảo bao gồm:

• Ngày 4/10 hằng năm: Được quy định là “Ngày toàn dân phòng cháy, chữa cháy”.
• Hệ thống báo cháy kết nối dữ liệu quốc gia: Bắt buộc đối với cơ sở kinh doanh nguy hiểm về cháy, nổ.
• Hạ tầng phòng cháy tại khu dân cư và cơ sở sản xuất: Phải đảm bảo đáp ứng được yêu cầu của lực lượng chức năng trong mọi tình huống.

Dự thảo luật PCCC và CNCH mới nhất 2024 mang tính đột phá với những quy định chi tiết và thực tế hơn, hướng tới xây dựng một hệ thống pháp luật toàn diện, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân.

Việc triển khai và thực hiện các quy định trong dự thảo không chỉ nâng cao hiệu quả công tác phòng cháy, chữa cháy, mà còn góp phần xây dựng xã hội an toàn, phát triển bền vững.