Tiêu chuẩn van chặn lửa và quy định PCCC tại Việt Nam

Trong một hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) toàn diện, van chặn lửa đóng vai trò "người gác cổng" thầm lặng nhưng cực kỳ quan trọng, ngăn chặn sự lây lan của lửa và khói qua hệ thống đường ống gió. Để đảm bảo hiệu quả hoạt động và tuân thủ các quy định pháp luật, việc nắm vững tiêu chuẩn van chặn lửa là điều kiện tiên quyết. Bài viết này, Vật Liệu Toàn Cầu sẽ cung cấp cái nhìn chuyên sâu về những yêu cầu kỹ thuật, pháp lý liên quan đến kiểm định van PCCC, quy định lắp đặt van chống cháy lan và các tiêu chuẩn van ngăn cháy hiện hành tại Việt Nam.

Vai trò sống còn của van chặn lửa trong hệ thống PCCC

Hệ thống thông gió và điều hòa không khí, dù cần thiết cho sự tiện nghi, lại có thể trở thành con đường lây lan nguy hiểm của lửa, khói và khí độc giữa các khu vực trong một công trình khi có hỏa hoạn. Lúc này, van chặn lửa phát huy vai trò thiết yếu:

• Ngăn cháy lan: Tự động đóng lại khi nhiệt độ đạt ngưỡng, tạo rào cản vật lý ngăn lửa và khói di chuyển qua đường ống gió, bảo vệ các khu vực lân cận.
• Bảo toàn tính toàn vẹn kết cấu: Hạn chế nhiệt độ cao tiếp xúc với cấu trúc công trình, kéo dài thời gian chống chịu của tòa nhà.
• Tạo lối thoát hiểm an toàn: Giữ cho hành lang, cầu thang thoát hiểm không bị khói xâm nhập, giúp người sơ tán an toàn hơn.

Để đạt được hiệu quả này, mỗi van chặn lửa phải được sản xuất, lắp đặt và vận hành theo những tiêu chuẩn van chặn lửa nghiêm ngặt.

Các tiêu chuẩn van chặn lửa theo quy định Việt Nam

Tại Việt Nam, các tiêu chuẩn van chặn lửa được quy định chi tiết trong nhiều văn bản pháp luật và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Các tiêu chuẩn này đảm bảo rằng van chặn lửa đáp ứng được các yêu cầu về hiệu suất và an toàn trong điều kiện cháy:

Giới hạn chịu lửa (EI - Integrity and Insulation)

• Đây là tiêu chí quan trọng nhất, thể hiện khả năng duy trì tính toàn vẹn (E) và tính cách nhiệt (I) của van trong một khoảng thời gian nhất định khi tiếp xúc với lửa (ví dụ: EI 30, EI 60, EI 90, EI 120 phút).
• Giá trị EI của van phải phù hợp hoặc cao hơn giới hạn chịu lửa của kết cấu (tường, sàn) mà nó xuyên qua.
• Các thử nghiệm EI được thực hiện theo tiêu chuẩn quốc tế như ISO 834, EN 1366-2 hoặc tiêu chuẩn Việt Nam tương đương.

Cơ chế hoạt động

• Van cầu chì: Phải có cầu chì nhiệt nhạy, tan chảy ở nhiệt độ xác định (thường là 72°C) và đảm bảo các lá van đóng kín hoàn toàn bằng lò xo hoặc trọng lực.
• Van động cơ: Phải có động cơ (actuator) hoạt động tin cậy, nhận tín hiệu từ hệ thống báo cháy và đóng van nhanh chóng. Động cơ phải chịu được nhiệt độ cao trong một khoảng thời gian nhất định.

Vật liệu chế tạo

• Thân van, lá van và các bộ phận cấu thành phải được làm từ vật liệu không cháy, khó cháy, chịu được nhiệt độ cao và không sinh ra khói độc hại khi tiếp xúc với nhiệt.
• Vật liệu gioăng làm kín phải là loại chịu nhiệt, ngăn chặn khói rò rỉ khi van đóng.

Độ bền cơ học và ổn định vận hành

• Van phải có khả năng chịu được áp lực gió và các tác động cơ học trong quá trình vận hành, cũng như khi xảy ra cháy.
• Cơ cấu đóng/mở phải trơn tru, không bị kẹt.

Kiểm định và chứng nhận

• Mọi loại van chặn lửa nhập khẩu hoặc sản xuất trong nước đều phải trải qua quá trình kiểm định van PCCC bởi các cơ quan có thẩm quyền.
• Sản phẩm phải có giấy chứng nhận kiểm định, chứng chỉ chất lượng (CQ), chứng nhận xuất xứ (CO) đầy đủ.

Các quy định cụ thể về tiêu chuẩn van ngăn cháy được tìm thấy trong:

• Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn cháy cho nhà và công trình (QCVN 06:2022/BXD).
• Các TCVN liên quan đến hệ thống thông gió, điều hòa không khí.
• Các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành Luật PCCC và CNCH (ví dụ: Nghị định số 105/2025/NĐ-CP, Thông tư số 36/2025/TT-BCA).

Kiểm định van PCCC: Yếu tố then chốt đảm bảo an toàn

Kiểm định van PCCC là một quá trình bắt buộc để đảm bảo van chặn lửa hoạt động đúng chức năng và đáp ứng các tiêu chuẩn van chặn lửa đã được ban hành. Quy trình này thường bao gồm:

• Kiểm tra hồ sơ kỹ thuật: Đối chiếu thông số thiết kế, vật liệu, chứng nhận của nhà sản xuất.
• Kiểm tra ngoại quan: Đánh giá tình trạng vật lý, các mối hàn, độ kín khít của van.
• Thử nghiệm chức năng: Kiểm tra khả năng đóng/mở của van, đặc biệt là cơ chế tự động kích hoạt (thử nóng chảy cầu chì hoặc thử tín hiệu điện cho van động cơ).
• Thử nghiệm chịu lửa: Mô phỏng điều kiện cháy trong lò thử nghiệm để đánh giá khả năng duy trì tính toàn vẹn và cách nhiệt trong thời gian EI quy định. Đây là thử nghiệm quan trọng nhất để xác định giới hạn chịu lửa của van.

Van chặn lửa đạt yêu cầu kiểm định sẽ được cấp giấy chứng nhận, là điều kiện bắt buộc để công trình được nghiệm thu về PCCC và đưa vào sử dụng.

Xem thêm >> Các loại van chặn lửa phổ biến trên thị trường

Quy định lắp đặt van chống cháy lan: Đảm bảo hiệu quả tối đa

Ngay cả khi sử dụng van đạt chuẩn, việc lắp đặt không đúng cách cũng có thể làm giảm đáng kể hiệu quả chống cháy. Quy định lắp đặt van chống cháy lan tập trung vào các điểm sau:

• Vị trí chính xác: Van phải được lắp đặt tại các vị trí đường ống gió xuyên qua tường hoặc sàn ngăn cháy, đúng theo bản vẽ thiết kế PCCC đã được thẩm duyệt.
• Cố định chắc chắn: Van phải được gắn chặt vào kết cấu bằng các phương pháp được phê duyệt (khung đỡ, bulong neo...), đảm bảo không bị xê dịch dưới tác động của nhiệt hoặc áp lực gió.
• Bịt kín khe hở: Mọi khe hở giữa khung van và kết cấu tường/sàn phải được bịt kín hoàn toàn bằng vật liệu chống cháy chuyên dụng có giới hạn chịu lửa tương đương. Việc này có thể thực hiện bằng cách sử dụng vữa chống cháy, hoặc kết hợp tấm chống cháy Global Titan Fireboard cắt vừa khít với keo chống cháy chuyên dụng để đảm bảo tính toàn vẹn lửa của khoang.
• Không cản trở hoạt động: Đảm bảo không có vật cản nào gây ảnh hưởng đến quá trình đóng/mở của lá van.
• Tiếp cận bảo trì: Cần có không gian đủ để kiểm tra, bảo dưỡng và thay thế van khi cần thiết.

Vật Liệu Toàn Cầu – Giải pháp PCCC toàn diện, đạt chuẩn

Vật Liệu Toàn Cầu tự hào là đối tác tin cậy trong lĩnh vực vật liệu và giải pháp PCCC. Chúng tôi cam kết:

• Cung cấp van chặn lửa đạt chuẩn: Đa dạng các loại van chặn lửa (cầu chì, động cơ, van khói kết hợp) với đầy đủ chứng nhận kiểm định van PCCC, đảm bảo tuân thủ mọi tiêu chuẩn van ngăn cháy hiện hành.
• Vật liệu chống cháy chuyên dụng: Chúng tôi cung cấp tấm chống cháy Global Titan Fireboard – giải pháp tối ưu để bọc ống gió chống cháy, làm vách ngăn, trần chống cháy, góp phần hoàn thiện hệ thống PCCC của bạn một cách đồng bộ và an toàn.
• Tư vấn chuyên nghiệp: Đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm sẵn sàng tư vấn chuyên sâu về tiêu chuẩn van chặn lửa, quy định lắp đặt van chống cháy lan, và các giải pháp PCCC toàn diện, giúp công trình của bạn đáp ứng mọi yêu cầu pháp lý và an toàn cao nhất.

Việc nắm vững tiêu chuẩn van chặn lửa và các quy định PCCC tại Việt Nam là yếu tố then chốt để xây dựng một hệ thống an toàn cháy nổ hiệu quả. Từ khâu lựa chọn van, kiểm định van PCCC đến quy định lắp đặt van chống cháy lan, mỗi bước đều cần được thực hiện nghiêm túc để đảm bảo an toàn tối đa cho công trình và con người.

Hãy liên hệ với Vật Liệu Toàn Cầu ngay hôm nay để được tư vấn chuyên sâu và sở hữu các sản phẩm PCCC chất lượng cao, đạt chuẩn, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình của bạn.