Trong hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) của mọi công trình, quạt phòng cháy đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát khói, khí độc và duy trì môi trường an toàn khi xảy ra hỏa hoạn. Để đảm bảo hiệu quả tối đa và tuân thủ pháp luật, việc nắm vững tiêu chuẩn quạt phòng cháy và các quy định PCCC tại Việt Nam là điều kiện tiên quyết. Bài viết này, Vật Liệu Toàn Cầu sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về những yêu cầu kỹ thuật và pháp lý liên quan đến kiểm định quạt PCCC, quy định lắp đặt quạt hút khói và tiêu chuẩn quạt cấp khí tươi, giúp bạn xây dựng hệ thống PCCC an toàn và hiệu quả.
Tầm quan trọng của quạt phòng cháy trong hệ thống PCCC
Trong bất kỳ sự cố cháy nổ nào, khói và khí độc thường là nguyên nhân chính gây tử vong và cản trở công tác thoát hiểm, cứu nạn. Quạt phòng cháy, với thiết kế chuyên biệt, đảm nhận các chức năng sống còn:
- Hút khói và khí độc: Loại bỏ nhanh chóng các sản phẩm cháy ra khỏi khu vực nguy hiểm, cải thiện tầm nhìn và không khí.
- Kiểm soát nhiệt độ: Giúp giảm nhiệt độ cục bộ, bảo vệ cấu trúc công trình và kéo dài thời gian cho lực lượng cứu hỏa.
- Cấp khí tươi (đối với quạt tăng áp): Tạo môi trường không khí sạch trong các lối thoát hiểm, buồng thang, giúp người dân di chuyển an toàn.
Để phát huy tối đa các chức năng này, quạt phòng cháy phải được sản xuất, lắp đặt và kiểm định theo những tiêu chuẩn quạt phòng cháy nghiêm ngặt.
Các tiêu chuẩn quạt phòng cháy cơ bản theo quy định Việt Nam
Việt Nam đã ban hành nhiều quy định pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm kiểm soát chất lượng và hiệu quả của hệ thống PCCC. Đối với quạt phòng cháy, các tiêu chuẩn chung bao gồm:
- Khả năng chịu nhiệt (EI - Integrity and Insulation): Đây là tiêu chí quan trọng nhất. Quạt phải có khả năng hoạt động liên tục trong môi trường nhiệt độ cao trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ: EI 30, EI 60, EI 90, EI 120 phút). Chỉ số E thể hiện tính toàn vẹn (không bị nứt vỡ, biến dạng lớn), và I thể hiện tính cách nhiệt (không truyền nhiệt quá mức).
- Vật liệu chế tạo: Vỏ, cánh quạt, và các bộ phận cấu thành phải được làm từ vật liệu không cháy, khó cháy, chịu được nhiệt độ cao và không sinh ra khói độc hại khi tiếp xúc với nhiệt.
- Độ bền cơ học và ổn định vận hành: Đảm bảo quạt vẫn hoạt động ổn định dưới tác động của nhiệt, áp lực và rung động trong đám cháy.
- Hiệu suất hoạt động: Lưu lượng gió, cột áp phải đạt hoặc vượt quá thông số thiết kế, đảm bảo khả năng hút/thổi khí đủ mạnh cho diện tích cần bảo vệ.
- Tương thích hệ thống: Quạt phải tương thích và có thể tích hợp vào hệ thống điều khiển PCCC tự động của công trình, có khả năng kích hoạt nhanh chóng khi có tín hiệu cháy.
Các tiêu chuẩn này được cụ thể hóa trong các văn bản như: QCVN 06:2022/BXD (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình), TCVN 5687:2010 (Hệ thống thông gió, điều hòa không khí – Tiêu chuẩn thiết kế), và các văn bản hướng dẫn chuyên ngành khác của Bộ Công an.
Kiểm định quạt PCCC: Đảm bảo chất lượng và an toàn
Kiểm định quạt PCCC là quy trình bắt buộc nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp của quạt với các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định an toàn PCCC. Quy trình này thường được thực hiện bởi các đơn vị có chức năng và được Bộ Công an cấp phép.
- Mục đích kiểm định: Đảm bảo quạt đáp ứng các yêu cầu về khả năng chịu nhiệt, lưu lượng, áp suất, độ bền và tính an toàn trước khi đưa vào sử dụng.
- Các bước kiểm định chính:
- Kiểm tra hồ sơ, tài liệu: Đối chiếu thông số kỹ thuật, chứng chỉ xuất xứ, chứng nhận chất lượng, bản vẽ thiết kế.
- Kiểm tra ngoại quan: Đánh giá tình trạng vật lý, vật liệu chế tạo, các mối hàn, lớp phủ bảo vệ.
- Thử nghiệm hiệu suất: Vận hành quạt để đo đạc lưu lượng, áp suất, độ ồn, độ rung.
- Thử nghiệm chịu nhiệt (quan trọng nhất): Quạt sẽ được đặt trong lò thử nghiệm để mô phỏng điều kiện nhiệt độ cao của đám cháy, kiểm tra khả năng duy trì hoạt động trong giới hạn thời gian EI quy định.
- Cấp giấy chứng nhận: Quạt đạt yêu cầu sẽ được cấp giấy chứng nhận kiểm định PCCC, là điều kiện bắt buộc để công trình được nghiệm thu và đưa vào sử dụng.
Quy định lắp đặt quạt hút khói và tiêu chuẩn quạt cấp khí tươi
Việc lắp đặt quạt phòng cháy không chỉ dừng lại ở việc chọn thiết bị đạt chuẩn mà còn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định lắp đặt quạt hút khói và tiêu chuẩn quạt cấp khí tươi để đảm bảo hiệu quả hoạt động của toàn bộ hệ thống:
Quy định lắp đặt quạt hút khói
- Vị trí: Lắp đặt tại các khu vực thoát khói hiệu quả (trên mái, tường, trần), đảm bảo không cản trở lối thoát hiểm.
- Hệ thống ống gió: Ống gió hút khói phải được làm từ vật liệu chống cháy hoặc được bọc bảo vệ bằng vật liệu chống cháy có giới hạn chịu lửa tương ứng (ví dụ: sử dụng tấm chống cháy Global Titan Fireboard của Vật Liệu Toàn Cầu với độ dày và số lớp phù hợp để đạt EI 30, 60, 90, 120 phút). Các mối nối ống gió phải kín khít, chịu nhiệt.
- Van chặn lửa (Fire Damper): Bắt buộc lắp đặt tại vị trí ống gió xuyên tường, sàn ngăn cháy để ngăn cháy lan qua đường ống. Van phải có cơ chế tự động đóng khi nhiệt độ vượt ngưỡng cho phép.
- Hệ thống điện: Dây cáp điện phải là loại chống cháy, chịu nhiệt, có nguồn điện dự phòng để quạt hoạt động liên tục khi mất điện lưới.
- Bảo trì: Hệ thống quạt và ống gió phải được kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ theo quy định.
4.2. Tiêu chuẩn quạt cấp khí tươi (quạt tăng áp cầu thang):
- Vị trí: Lắp đặt để thổi khí tươi vào buồng thang thoát hiểm, giếng thang máy, hành lang thoát nạn, nhằm tạo áp suất dương.
- Áp suất dương: Quạt phải đảm bảo duy trì chênh lệch áp suất giữa khu vực thoát hiểm và khu vực có khói theo quy định (thường là 20-50 Pa), ngăn khói xâm nhập.
- Lưu lượng và cột áp: Phải đủ lớn để cấp khí tươi cho toàn bộ chiều cao và diện tích của buồng thang.
- Đường ống cấp khí: Tương tự ống hút khói, đường ống cấp khí cũng cần được bọc chống cháy theo tiêu chuẩn.
- Hệ thống điều khiển: Phải tích hợp với hệ thống báo cháy tự động, tự động kích hoạt khi có cháy, đồng thời có thể điều khiển thủ công.
Vật Liệu Toàn Cầu – Giải pháp PCCC toàn diện và đạt chuẩn
Tại Vật Liệu Toàn Cầu, chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc tuân thủ tiêu chuẩn quạt phòng cháy và các quy định PCCC. Chúng tôi cam kết:
- Cung cấp quạt phòng cháy chất lượng cao: Các dòng quạt hút khói, quạt tăng áp, quạt thông gió chống cháy (như quạt Vimax) đều đạt chuẩn kiểm định, có đầy đủ giấy tờ chứng nhận.
- Vật liệu chống cháy chuyên dụng: Chúng tôi cung cấp tấm chống cháy Global Titan Fireboard – giải pháp tối ưu để bọc ống gió chống cháy, làm vách, trần chống cháy, đảm bảo tính toàn vẹn EI cho công trình.
- Tư vấn chuyên nghiệp: Đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm sẵn sàng tư vấn về kiểm định quạt PCCC, quy định lắp đặt quạt hút khói, tiêu chuẩn quạt cấp khí tươi, giúp bạn lựa chọn và triển khai giải pháp PCCC hiệu quả nhất.
Việc nắm vững tiêu chuẩn quạt phòng cháy và các quy định PCCC tại Việt Nam là yếu tố then chốt để xây dựng một hệ thống an toàn cháy nổ hiệu quả. Từ kiểm định quạt PCCC đến quy định lắp đặt quạt hút khói và tiêu chuẩn quạt cấp khí tươi, mỗi chi tiết đều cần được chú trọng.
Hãy liên hệ với Vật Liệu Toàn Cầu ngay hôm nay để được tư vấn chuyên sâu và sở hữu các sản phẩm PCCC chất lượng, đạt chuẩn, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình của bạn.
